Page 8 - Wczoraj i dziś 8 - historia, podręcznik

co było wcześniej?

A III Rzesza C II RP na arenie międzynarodowej

Po przegranej I wojnie światowej w Niemczech po- Początkowo podstawę polityki zagranicznej II Rze-
pularność zyskała skrajnie nacjonalistyczna partia czypospolitej stanowiły zawarte w 1921 r. sojusze
nazistowska NSDAP. Jej przywódcą był Adolf Hi- z Francją i Rumunią. Po podpisaniu przez Francję
tler, który w 1933 r., po wygranych wyborach, został porozumienia z Niemcami na konferencji w Locar-
kanclerzem Niemiec (odtąd: III Rzesza). Przeciwni- no w 1925 r. Józef Piłsudski dążył do stworzenia
cy polityczni nazistów trafili do obozów koncen- sojuszu państw środkowoeuropejskich, zwanego
tracyjnych. Prześladowania dotknęły też Żydów, Międzymorzem. W latach 30. XX w. Polska starała
których w 1935 r. pozbawiono praw obywatelskich, się prowadzić wobec ZSRS i Niemiec politykę rów-
a następnie zmuszano do emigracji lub represjono- nowagi i zachowania równych odległości w kon-
wano. Hitler po przejęciu władzy rozpoczął przy- taktach z obydwoma sąsiadami. W 1932 r. Polska
gotowania do wojny. Zawarł z Włochami i Japonią zawarła z ZSRS traktat o nieagresji, a w 1934 r.
sojusz skierowany przeciwko ZSRS. W marcu 1938 r. podpisała z Niemcami deklarację o niestosowaniu
wojska niemieckie wkroczyły do Austrii i przyłą- przemocy.
czyły ją do III Rzeszy. Rok później za zgodą Francji
i Wielkiej Brytanii Hitler zajął część Czechosłowacji. D Droga ku wojnie

Jesienią 1938 r. Niemcy zażądały od Polski zgody na
włączenie do III Rzeszy Wolnego Miasta Gdańska,
przeprowadzenia eksterytorialnej autostrady i linii
kolejowej do Prus Wschodnich przez jej terytorium.
Domagały się również przystąpienia Rzeczypospo-
litej do paktu militarnego skierowanego przeciw
ZSRS, ale jej władze odmówiły. Rosnące zagrożenie
ze strony Niemiec przyczyniło się do zacieśnienia
więzi Polski i Wielkiej Brytanii oraz Francji. Rządy
tych państw zawarły sojusz z Polską i zadeklarowa-
ły pomoc w wypadku agresji niemieckiej. 23 sierp-
Oddziały niemieckie wkraczające do Wiednia.
nia 1939 r. w Moskwie podpisano układ sowiecko-
B Związek Sowiecki -niemiecki (pakt Ribbentrop–Mołotow). W tajnym
protokole uzgodniono podział ziem polskich między
Komuniści z Rosji próbowali kontynuować ekspan- Niemcy i ZSRS wzdłuż linii rzek Narew–Wisła–San.
sję w Europie, lecz zostali w 1920 r. powstrzymani
przez polską armię. Po śmierci Lenina przywódcą
ZSRS został Józef Stalin. Stworzył kult jednostki,
społeczeństwo poddał całkowitej kontroli, a wro-
gów nowego ładu zsyłał do obozów pracy (łagrów).
Stalin dopuszczał się również zbrodni wobec całych
narodów żyjących w ZSRS. Przykładowo w latach
1932–1933 na Ukrainie komuniści wywołali klęskę
głodu, a w latach 1937–1938 wymordowali znaczną
część mniejszości polskiej w ZSRS. Sowieci przez
cały okres międzywojenny zbroili się i przygotowy-
wali do wojny z państwami europejskimi, aby na-
rzucić im komunizm. Podpisanie paktu Ribbentrop–Mołotow odbyło się w Moskwie.

6